- EXPONENDI infantes
- EXPONENDI infantesmos antiquissimus fuit. Namque de Moyse, nota historia in sacris: Unde Ezechiel Tragicus, Clementi Alexandrino et Eusebio laudatus,Ε᾿νταῦθα μητὴρ ἠ τεχοῦσ᾿ ἔκρυπτέ μεΤρεῖς μῆνας, ὡς ἔφασκεν, οὐ λαθοῦσα δὲΥ῾πεξέθηκε.Ibi mater quae me peperit, abscondit meTres menses, ut dixit, cum autem latere non posset,Clam exposuit.Sed Pharaoins irae potius subductus, quam expositus Moyses est. Apud Romanos, natos nepotes Amulius exponi curavit, Florus Hist. Rom. l. 1. Graecos idem factitasse, Oedipi exemplum docet, apud Diod. Sic. l. 5. c. 6. et Senec. Trag. Oedipo. Et quidem apud alios, in arbitrio id Parentum erat: apud Spartanos vero non prius id licebat, quam a viris ad id publicâ auctoritate constitutis exploratus esset infans, an ἐυπαγὴς καὶ ῥωμαλέος, sanus robustusque, an secus esset. Quos romani sequuti, lege latâ exponi partus vetuêrunt, Liv. Dec. 1. l. 1. et Theodos. l. 5. tit. 7. nisi forte monstrosi forent, Dionys. Halicarn. l. 2. Numquam enim sine commiseratione Deorum putabant istiusmodi fetus nasci, quos abicere aut necare Reip. interesse credebatur. At morem hunc Thebani, velut impium et ab omni humanitate alienum, sustulêrunt merito, lege latâ: Ο῞τι ουκ ἔξεςτιν ἀνδρὶ θηβαίῳ ἐκθεῖναι παιδίον, Ne cui Thebano viro liceat exponere infantem: et Valentinian. ac Valens Augg.l.1.Cod. de infant. exposit. idemque habitum est Exponere, quod necare, Paul. IC. leg. 4. ff. de agnosc. lib. Locus erat vel mare, vel fluvii. Iustin. l. 44. c. 4 Gargoris Rex nepotem suum Habidem in mare proici iussit. Ad Nilum Moyses Ex. c. 3. v. 4. ad Tiberim Romulus Remusque expositi leguntur, Strab. l. 5. Geogr. Hos ad Tiberim exposuit secundum morem quendam patrium. Alii in deserto et aviis abiciebantur: Unde Senec. de Oedipo, et in alta nemora pabulum misit feris avidis. Vel in puteos demergebantur, ut in Taygeto Lacedaemonii fecêre: Vel in excavatis arboribus reponebantur, ut ex Eustathio discimus in Homeri Il. X. Vel denique ad cloacas deferebantur; ut colligere est ex illis Iuv. verbis at. 6. l. 2. v. 601.Transeo suppositos, et gaudia, votaque saepeAd turpes decepta lacus.Vide quoqueve infra, in voce Nymphae. Exponebantur autem, invasculo de papyro facto ac bitumine illito, ut ait Freculphus Tom. 1. Chron.l.2. c. 8. quod fiscellam vocat Interpres Glycae Ann. part. 2. p. 206. quorum hic Romanam, ille Hebraicam hanc consuetudinem fuisle docet. Vel etiam in vase fictili, quod ὄςρακον appellat Aristoph. in Ranis, fasciis involutum infantem posuêre: quo quidam trahunt verba Terentii adriâ, Act. 4. sc. 5. v. 30.---- ---- Verum vidi CantharumSuffarcinatum.Ubi Eugraphius vetus Grammat. Cantharum, inquit, fuffarcinatum dixit, quasi corbem supponendo puero repletum. Alii Suffasciatum legunt, ad fascias infantis respicere Comicum rati. Χύτρα porro tale vas Graecis appellatum, unde χυτρίζειν pro Exponere dixêre. Quid rei fuerit ἀντίπηξ, in qua Creusa Furto conceptam prolem in Acropoli exposuit, in incerto est. Euripides ἀγγος vocat, seu vas, memoratque infantem illum, Ionem nomine, corio involutum, ei impositum fuisle,---- ---- Α᾿ναπτύξας δ1κύτοςΕἱλικτὸν ἀντίπηγοςE quibus verbis colligit Rossaeus, arcam seu cistam optime reddi: Namqueve σκύτος εἱλικτὸν, corium quod convolvi potest, quo nomine Riscus forte veniat, vocatur: et ab una parte obseratum fuit, unde ἀντίπηξ ab ἀντὶ et πήγνυςθαι, quemadmodum nostrae hippoperae esse solent, et tandem rotundum erat et volvi aptissimum.---- ---- Κᾀκτίθησιν ὡς θανούμενονΚοίλης εν ἀντίπηγος ἐυτρόχῳ κύκλω,---- ---- Exponitque ut moriturum.Cavae in cistae volubili orbe.Sed quamvis miscri hi durique parentes Fortunae ludibrio fetus suos exposuêre; operam tamen dedêrunt omnem, ut, quam optime possent, ornamentis illos ac neceslariis virae subsidiis instruerent. Hinc una cum iis pretiosissima quaeque exposita, aurum, gemmae, annuli, monilia, aliaque auqe, si in vita conservarentur, iis alendis: sin morerentur, tumulandis honeste essent satis. Terent. Heautont. Act. 4. sc. 1. v. 37.---- Cum exponendam do illi, digito annulumDetraho, et eum ut una cum puella exponeret,Si moreretur, ne expers partis esset de nostris bonis,Heliodorus Tethiop. l. 4. Θ῞ςτε ὥρα σοι πάντως ἐπιδεικνύναι μοι τὴν ταινίαν ἣν εν τῇ παιδὶ συνεκτεθεῖσαν ὑποδεδέχθαι κατα τῶν ἂλλων γνωρισμάτων ἔλεγες, Quamobrem tempus est omnin, ut mihi fasciam ostendas, quam cum filia expositam te cum coeteris indiciis recepisse dicebas: cui monili utriusque parentis nomen insculptum fnisse idem panlo post refert. Ubi Γνωρίσματα seu Indicia ista dicta fuisse legimus, quae alias Παίγνια i. e. Crepundia: et quia plerumque collo infantis circumligabantur, Περιδέραια appellata sunt. Unde supra laudautus Ezechiel Tragicus de Moyle,Υ῾πεξέθηκε κόσμον ἀμφιθεῖσά μοι,Παῤ ὅχθην κρλ.Clam exposuit, ornatum circumdans mihi,Iuxta littus etc.Verum accuratioribus Γνωρίσματα in eo a Παιγνίοις distinguuntur, quod illa non proprie ornatûs aut alimoniae causâ infantibus addita fuêrint, sed ut tum ipsi eo facilius invenirentur, tum a parentibus suo tempore, si usus esset, agnosci possent. Erant enim plerumque notae ac crepitacula, quorum strepitu, quoties se movebat infans, praetereuntes monerentur aliquem fetum hîc expositum latere: veletiam monilia aut fasciae, quibus Parentum nomina, ut modo ex Heliodoro vidimus, essent insculpta: Non enim semper ad necem miselli expositi sunt. Simile quiddam cum hoc Expositionis ritu habet consuetudo gentium, apud quas Matres proprios suos soetus lactare dedignatae, Nutricibus eos non sine maximo saepissime tenellorum infantum damno, exponere non verentur: quod de Anglis suis conqueritur Franc. Rossaus. Archaeol. Atticaeo l. 5. c. 8. de aliis alii. Etiam Orestis in Phocidem delatio, ut ab Aegysthi insidiis tutus esset, affinis Expositioni fuit: Unde, quia ibi clam educatus erat, Sophocles iuventutem illius κρυπτήν ἣβην, ipsumqueve Lycophron εν δνόφῳ τέθραμμένον vocat. Vide eundem ibid. adde Thom. Dempster. in Ioh. Rosini Antiqq. Rom. l. 1. c. 1. Paralipomenis Iac. Orzelium coeterosque Minucii Commentatores, adverba, ucs video procreatos filios feris et avibus exponere. Et postea Dum etiam domi natos alienae misericordiae frequenter exponitis: nec non supra Collectus infans, et quae hic infra ubi de Nutricariis ac Parentibus, it. voce Servi. Sed et exponere vox signata, locum habens in iis, quas vocant Graeci ἐπιδείξεις; quum pretiosissimae quaeque res foras proferuntur, et exponuntur oculis spectantium. Casaub. ad Suet. Iul. c. 10. in quibus abundante rerum copiâ pars apparatus exponeretur.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.